Yavşan Yaylası Tabiat Parkı, İl merkezine 36 km mesafede olup, sahaya ulaşım stabilize orman yoluyla sağlanmaktadır. Alana en yakın yerleşim birimi 7 km. mesafede ki Dereboğazı Köyü’dür. Akdeniz, Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerinin birbirine en çok yaklaştığı alanda bulunan Yavşan Yaylası Tabiat Parkı doğal su kaynakları bakımından oldukça zengindir. Yavşan yaylası ve yakın çevresinden çıkan kaynak suları Yavşan Dere, Hartlap deresi ve Pekmezpınar dereyi oluşturmaktadır.
Yavşan Yaylası yabani bitki ve hayvan türleri açısından zengin yapıya sahiptir. Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü uzmanları tarafından yapılan bilimsel çalışma neticesinde sadece o bölgeye özgü (endemik) yaklaşık 65 adet bitki türü tespit edilmiştir. Bu türlerden Ajuga relikta adlı bitki türü, dünyada sadece bu dağda yetişmektedir.
Alanda, iğne yapraklı türlerden ülkemizde doğal olarak yetişen Toros Göknarı (Abies cilicica), Toros Sediri (Cedrus libani), karaçam ile ardıç, yapraklılardan titrek kavak ve meşe türleri yayılış göstermektedir. Dere içlerinde yabani ceviz bulunmaktadır. Alpin zona yakın yerlerde ladin ile göknar saf ya da karışık meşçereler oluşturmuştur.
Toros Göknarı’nın Kuzey Yarım Küredeki yayılışının en doğu noktasını Yavşan Yaylası oluşturmaktadır. Meşçere içerisinde yüksek boy ve çapta yaşlı sedir fertleri bulunmaktadır. Ülkemizde yayılış alanı gittikçe daralan Toros Sediri için bu saha potansiyel gen merkezi konumundadır. Bölge otsu bitkiler açısından da oldukça zengindir.
Saha, değişik türde yaban hayvanının barınma, beslenme ve yavrulamasına ev sahipliği yapmaktadır. Yabani hayvan olarak; memelilerden, yaban domuzu, kurt, tilki, tavşan ve değişik kuş türleri bulunmaktadır.
Coğrafi Mevki :
Yavşan yaylasının üzerinde bulunduğu Çimen dağı ormanları, Kahramanmaraş Orman Bölge Müdürlüğü, Kahramanmaraş Orman İşletme Müdürlüğü'ne bağlı Hartlap Orman İşletme Şefliği sınırları içerisinde bulunmaktadır. İdari bakımdan Kahramanmaraş ili, merkez ilçesi sınırları içerisinde, coğrafi bölge olarak ise, Akdeniz Bölgesinin Adana bölümünde yer almaktadır. G.Antep M37d3 –Na2 paftasında bulunan Yavşan Yaylası, Kahramanmaraş’a 36 km uzaklıktadır.
Yavşan yaylası, coğrafi bakımdan 37o21'41''-37o38'35'' kuzey enlemleri ile 36o27'33''-36o 53'36'' doğu boylamları arasında bulunmaktadır.
Yavşan yaylasını içerisine alan Çimen dağı ormanları Akdeniz ve İran –Turan fitocoğrafik bölgelerin geçiş kuşağında ve Anadolu diagonalinin güneyinde iki kola ayrıldığı bölgede yer almaktadır. Çimen dağının zirvesi olan Ulu ziyaret tepesi 2259m yükseltiye sahiptir.Dağ sahip olduğu bu yükselti ile, jeomorfolojik arazi oluşum şekillerinden “yüksek dağlık arazi” sınıfına girmektedir. Alanın denize olan yatay uzaklığı ise 70 km civarındadır.
İklim :
Türkiye'deki makro iklim tiplerinden "Akdeniz iklimi"nin "Asıl Akdeniz iklimi" tali tipinde bulunmaktadır. Bu tali tip; oldukça yüksek yıllık yağış miktarlarına rağmen, karakteristik ve tipik şiddetli yaz kuraklığı ile tanımlanan Akdeniz iklimi içerisinde, kar yağışı ve donun nadir olarak meydana gelmesi, çok yüksek yaz sıcaklığı, çok şiddetli buharlaşma ve düşük bulutluluk oranı ile diğer tali tip olan "Marmara iklimi"nden ayrılmaktadır.
Jeolojik Temel ve Anakaya :
1/500 000 ölçekli Türkiye Jeoloji Haritası’na göre jeolojik oluşum bakımından yeni çağın(neozoik) 3. zamanın tersiyer devrinin Miosenepok’una aittir.Anakaya miosen deniz fasiyesine ait kum tabakası, konglomera ve kalkerden oluşmuştur.
Topraksu Genel Müdürlüğü’nce Kahramanmaraş ili için hazırlanan 1/100 000 ölçekli toprak özelliklerini gösterir haritaya göre, Yavşan Yaylasının (Çimen Dağı) %85-90’ı orman arazisi olup, "sarp meyilde, çok sığ, taşlı, şiddetli erozyonlu topraklar" olarak nitelendirilmektedir.
Flora ve Fauna:
Yavşan yaylasını içine alan bölge Akdeniz bölgesinde ve C6 karesi içerisinde yer almaktadır.Bölgenin %80’ini orman vejetasyonu,geriye kalan kısmınıda,step ve yüksek dağ stebi teşkil etmektedir.Ömer VAROL tarafından yapılan doktora çalışmasında bölgede 67 familyaya ve 287 cinse dağılmış 529 tür ve tür altı seviyede takson tespit edilmiştir.Tespit edilen bu 529 taksonun 65 tanesi endemiktir.Ayrıca 54 taksonda C6 karesi için yenidir.Ajuga relicta adlı bitki dünya üzerinde sadece pekmez pınarı denilen mevkide bulunmaktadır.Yörede tespit edilen üç adet Allium türünün bilim dünyası için yeni olduğu tahmin edilmektedir.
Yavşan yaylası ülkemizde doğal olarak yetişen ağaç türlerimizden Toros Göknarı Abies Cilicia’nın kuzey yarım küredeki yayılış alanının en doğusunu oluşturur.Ayrıca dünya üzerindeki yayılışı çok daralan Cedrus Libani’nin saf ve karışık en güzel meşçerelerinin bulunması nedeniyle ülkemizin en çarpıcı yerlerinden birisidir.
Yaban hayatı açısından değişik türlerin beslenmesine, barınmasına ve güven içinde kuluçka yapmasına uygun habitatların bulunması sebebiyle çok sıkı korunması gereken bir statüye ihtiyacı vardır. Ülkemizde hızlı nüfus artışı nedeniyle ormanlar üzerindeki baskı artmıştır.Bu tür olumsuz gelişmeler neden olacağı habitat kaybı yada bozulmasıyla bitki gen kaynaklarında azalmaya ve bu habitatlara bağlı hayvanların ise nesillerinin yok olmalarına neden olacaktır.
Orman Durumu :
Yavşan yaylasında orman, maki ve step vejetasyonuna dahil birçok takson bulunmaktadır. Ana ağaç türleri olarak; Lübnan (Toros) sediri (Cedrus libani A. Rich.), Toros göknarı (Abies cilicica (Ant.&Kotschy) Carr. subsp. cilicica) ve Anadolu karaçamı (Pinus nigra Arn. subsp. pallasiana (Lamb.) Holmboe),Titrek kavak(Populus tremula) Doğu kayını (Fagus orientalis) bulunmakta olup, en geniş alan kaplayan ağaç türü Toros sediridir..
Ana ağaç türlerine göre daha az rastlanan, yer yer ağaç tabakasına ulaşarak serpili halde karışıma katılan veya çalı tabakasında yer alan ağaç türleri ise; andız (Arceuthos drupacea (Lab.) Ant.&Kotschy), saçlı meşe (Quercus cerris L. var. cerris), kokulu ardıç (Juniperus foetidissima Willd.), küçük kozalaklı katran ardıcı (Juniperus oxycedrus L. subsp. oxycedrus), gürgen yapraklı kayacık (Ostrya carpinifolia Scop.), kermes meşesi (Quercus coccifera L.), Fransız akçaağacı (Acer monspessulanum L.), çiçekli dişbudak (Fraxinus ornus L. subsp. cilicica (Lingelsh.) Yalt.), adi porsuk (Taxus baccata L.), boylu ardıç (Juniperus excelsa Bieb.), Lübnan meşesi (Quercus libani Oliv.) ve doğu gürgeni (Carpinus orientalis Miller)’dir. Ayrıca, dere kenarlarında doğu çınarı (Platanus orientalis L.) ile Toros kızılağacı (Alnus glutinosa subsp. antitaurica Yalt.)’na da rastlanmaktadır.
Bu türler dışında; tesbih (Styrax officinalis L.), Cotoneaster nummularia Fisch.&Mey., kuşburnu (Rosa canina L.), derici sumağı (Rhus coriaria L.), kızılcık (Cornus sp.) ve adi orman sarmaşığı (Hedera helix L.) gibi çeşitli çalı türleri de yayılış göstermektedir. Ayrıca, çok sayıda otsu tür de bulunmaktadır.
Yörede, anıt ağaç niteliğine sahip olabilecek çok yaşlı ağaçlara özellikle sedirlerde yer yer münferit olarak rastlanmaktadır.
Günümüzde dünyada olduğu gibi ülkemizde de türleri tehdit eden en önemli faktörlerden biri yaşam alanlarının tahribidir .Doğayı korumanın en ideal yolu tür topluluklarının yaşam alanlarıyla bir bütün olarak korunmasıdır.Bu açıdan bakıldığında Yavşan mevkiinde;
Biyolojik çeşitliliğin korunması (Genetik çeşitlilik, tür çeşitliliği, yaşama alanı çeşitliliği)
Doğa mirasının korunması,
Kültür mirasının korunması,
abiyotik doğal kaynak korunması (toprak, su, hava),
Bilgi ve çevre eğitimi,
Doğal yapı bozulmadan rekreasyon(dinlenme) önem kazanmaktadır.
İlimizin en doğal ve kıymetli orman formlarını içinde barındıran Yavşan mevkii teknolojinin getirdiği çevre sorunları nedeniyle, yeşil dokusu ve doğal yapısı henüz bozulmamış mevcut halleriyle korunması ve gelecek nesiller için saklanması gereken nadide tabiat parçalarından bir tanesidir.
Bakanlık Makamının 26.10.2007 tarih ve 711 sayılı emirleri doğrultusunda İlimiz sınırları içerisinde bulunan Yavşan Yaylasının (359 ha.) Tabiat Parkı olarak ilan edilmesi kapsamında Yavşan Tabiat Parkı 1/5000 ölçekli Uzun Devreli Gelişme Planı ve Plan Raporu hazırlanarak onaylanmak üzere Genel Müdürlüğe sunulmuştur.
Turkey 
